Depresja to jedno z najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń psychicznych. Dane epidemiologiczne wskazują, iż prawie każda osoba miała co najmniej jeden epizod łagodnej depresji. Jej częstotliwość jest na tyle wysoka, iż wśród chorób psychicznych traktowana jest jak przeziębienie (ze względu na częstość a nie ze względu na brak powagi choroby). Prognozy wskazują, iż w roku 2020 depresja stanie się drugą największą przyczyną niepełnosprawności. Badania nad depresją w skali światowej wskazują, iż choroba ta w roku 2020 stanie się drugą największa przyczyną niepełnosprawności.
Depresja – definicja
W Diagnostycznym i statystycznym podręczniku zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego depresja funkcjonuje pod nazwą Depresji Dużej (głównej) lub jednobiegunowej. Kluczowe w zrozumieniu depresji odróżnienie tzw. „zwykłej depresji” od zaburzeń nastrojów i związanych z nią zaburzeń depresyjnych. Tak naprawdę każdy człowiek doświadczył w swoim życiu objawów depresyjnych, które w większości przypadków minęły samoistnie.
Przykładem mogą być sytuacje związane z osobistym niepowodzeniem utratą bliskiej osoby czy utraty pracy. Tego typu zdarzeniom często towarzyszy obniżony nastrój, smutek, poczucie winy, bierność i apatia. Te typowe objawy depresyjne mają miejsce zarówno podczas obniżonego nastroju jak również podczas choroby. To co je odróżnia to skala. W pierwszym przypadku objawy mają łagodny przebieg. W drugim, przypadek zaburzeń depresyjnych o charakterze klinicznym, objawy są zdecydowanie cięższe, pojawiają się częściej i trwają o wiele dłużej. W pierwszym przypadku interwencja kliniczna nie jest wymagana. Często wystarczające jest wsparcie ze strony bliskich czy nawet ma miejsce samodzielne radzenie sobie z sytuacją. W drugim przypadku charakter choroby jest analogiczny do urazu fizycznego (np. złamanie nogi): niezbędna jest profesjonalna interwencja ze strony specjalisty. Bez udziału farmakologii czy interwencji psychoterapeutycznej samoistne wyzdrowienie nie jest możliwe.
Depresja – częstość występowania i podatność
Według uśrednionych szacunków na depresję choruje 1 na 20 osób. Prawdopodobieństwo doświadczenia przynajmniej raz w życiu epizodu depresji wynosi 1 do 7. Dane te wskazują, iż praktycznie każda osoba jest narażona na możliwość zachorowania na depresje. Dodatkowo pewne grupy wykazują większe predyspozycje do zachorowania na depresję. Należą do nich:
- Kraj zamieszkania – osoby mieszkające w krajach wysoce cywilizowanych (np. USA czy kraje UE), częściej zapadają na depresję.
- Płeć – kobiety chorują dwukrotnie częściej na depresję niż mężczyźni.
- Wiek – okazuje się, iż u osób urodzonych po 1970 roku ma miejsce 10 krotny wzrost ryzyka zachorowania na depresję w stosunku do osób urodzonych we wcześniejszych pokoleniach.
- Znaczące wydarzenia życiowe – częściej na depresję chorują osoby, które doświadczyły w dzieciństwie przykrych wydarzeń, były ofiarami molestowania seksualnego czy też często doświadczały poczucia straty.
Badania epidemiologiczne wskazują, iż osoby, które doświadczyły trudnych wydarzeń życiowych i nie zachorowały na depresję wykazywały się pewną wspólną charakterystyką:
- Pozostawały w trwałym intymnym związku
- Były zatrudnione na część lub cały etat poza domem
- Miały mniej niż troje dzieci, które jeszcze się nie usamodzielniły
- Były silnie zaangażowane w ruch religijny
Dane te wskazują, na pojawienie się depresji nie ma aż tak dużego wpływu samo pojawienie się trudnych wydarzeń życiowych, ale sposób ich interpretacji.
Depresja – przebieg choroby
- W 75% przypadków depresja następuje nagle.
- Depresja charakteryzująca się umiarkowanym nasileniem utrzymuje się przeciętnie około 3 miesięcy.
- Głębokie epizody depresji trwają przeciętnie około 6 miesięcy.
- Przy prawidłowym postępowaniu terapeutycznym szansa na całkowite wyjście z depresji wynosi od 70 do 95 procent przypadków.